Kompulsywne objadanie jest zaburzeniem odżywiania charakteryzującym się występowaniem epizodów niekontrolowanego jedzenia. Towarzyszą temu negatywne emocje takie jak poczucie wony, wstyd czy przekonanie o braku kontroli. U osób, które dotyka ta przypadłość, potrzeba zjedzenia czegoś natychmiast jest tak silna, że nie mogą nad tym zapanować. Dodatkowo ilość spożywanych podczas takiego epizodu jest znacznie większa niż faktyczne zapotrzebowanie. Jakie są przyczyny kompulsywnego objadania się i jak sobie z tym radzić?
Czym jest kompulsywne objadanie się i jak się objawia?
Kompulsywne objadanie się (z ang. BED – binge eating disorder) jest zaburzeniem objawiającym się napadami niekontrolowanego spożywania jedzenia w nadmiernych ilościach. Co ważne, nie ma to związku z naturalną potrzebą zaspokojenia głodu, gdyż do napadów dochodzi często poza porami posiłków. Konieczność objadania się wynika z wewnętrznej potrzeby i próby odwrócenia uwagi od własnych problemów i uczuć. Objadanie się ma więc na celu przekierowanie uwagi na jedzenia i unikanie konfrontacji z dylematem bądź wypieraną emocją. Napady mają charakter niekontrolowany i powtarzający się. Oprócz tego osoba zmagająca się z problemem, po epizodzie czuje się winna, zawstydzona i bezsilna. Zaburzenia tego rodzaju uznawane są obecnie za chorobę cywilizacyjną, a czynnikami zwiększającymi ryzyko wystąpienia problemu są szybkie tempo życia, nieustanna presja w pracy i poza nią oraz kult idealnej figury.
Jakie są przyczyny zespołu kompulsywnego jedzenia?
Kompulsywne objadanie się jest metodą radzenia sobie z codziennym napięciem i wiąże się z potrzebą jego rozładowania. Może ono stanowić również formę odwrócenia uwagi od konkretnych problemów oraz emocji oraz sposób na poprawienie sobie nastroju. Podczas napadu osoba chora doświadcza chwilowego uczucia ulgi, co powoduje, że wraca do tego zachowania. Nie trwa ono jednak długo, a po zakończonym epizodzie pojawiają się negatywne emocje w postaci wstydu i bezsilności. Skłonności do objadania się mogą być związane z okresem dzieciństwa i rozwijać się u osób, które były nagradzane niezdrowymi przekąskami bądź wychowywały się pod ciągłą presją. Przyczyn niektórych przypadków tego zaburzenia upatruje się również w predyspozycjach genetycznych bądź uszkodzeniu ośrodka sytości.
Jak walczyć z problemem?
Leczenie zespołu kompulsywnego jedzenia ma najczęściej charakter kompleksowy i łączy w sobie farmakoterapię z psychoterapią. Osobom chorym najczęściej podaje się leki antydepresyjne lub też mające kontrolować działanie ośrodka sytości, którego praca jest zaburzona. Jednocześnie bardzo ważny elementem terapii jest dotarcie do źródła problemu i uświadomienie tego pacjentowi. Rzeczywistym problemem może być złość, lęki, samotność, niskie poczucie własnej wartości, czy żal. Dzięki odnalezieniu źródła problemu możliwe jest podjecie pracy nad schematami myślenia i przeciwdziałanie niekontrolowanym zachowaniom. Podczas terapii chory poznaje techniki radzenia sobie z przypływami nieokiełznanej potrzeby jedzenia.
Zespół kompulsywnego objadania się to jedno z wielu zaburzeń odżywiania, które uznawane są za choroby cywilizacyjne. Walka z problemem to leczenie łączące farmakoterapię z psychoterapią, dzięki której możliwe jest dotarcie do źródła choroby.
KMA